Samensmeden

 

Met de tentoonstelling “Samensmeden, meesters in zilver” deed ons museum mee aan het unieke samenwerkingsproject “Boijmans bij de Buren”, een initiatief van Stichting Droom en Daad, waarmee tijdens de renovatie van Museum Boijmans Van Beuningen de collectie zichtbaar en toegankelijk bleef in groot Rotterdam. Bekijk hier het filmpje.

 

Zilver tentoonstelling met gouden randje, nog t/m 17 januari 2021 te bewonderen.

De tentoonstelling

De exporuimte op de begane grond was ingericht tot een bijzondere kamer, waar de bezoeker zilveren pronkstukken en schilderijen van Hollandse meesters, als Jan Steen en Gerard Dou kon bewonderen. De combinatie van het tentoongestelde Nederlandse zilver - bekers, tabaksdozen en zoutvaten - en de meesterwerken waarop diezelfde zilveren objecten zo prachtig zijn uitgebeeld, maakte de tentoonstelling bijzonder.

Samengesmeed met eigen zilvercollectie

Zilver smeeddde de collectie van museum Boijmans van Beuningen en onze collectie uit de geschiedenis van zilversmeden en keurmeesters van de Waarborg, letterlijk samen. Er werden naast meestertekens, stadswapens en jaarletters ook belastingmerken op zilveren voorwerpen afgeslagen. De keurmeesters van de Waarborg, essayeurs genaamd, controleerden niet alleen het zilvergehalte maar ze inden ook de belasting op edelmetaal.

Gerard Dou

Jonge vrouw aan de kaptafel

Gerard Dou ging op zijn veertiende in de leer als (eerste) leerling van Rembrandt. In 1632 vestigde hij zich als zelfstandig schilder in Leiden en verwierf al snel grote roem. Zijn werk vertoonde zeker in het begin grote invloed van zijn meester. Later legde hij zich toe op het vervaardigen van genrestukken (taferelen uit het dagelijks leven). Zijn werken zijn over musea in de hele wereld verspreid, van het Louvre in Parijs tot de Hermitage in Sint Ptersburg.

Zilversmeden en goudwegers

In de tentoonstelling waren ook gebruikersvoorwerpen van zilversmeden en keurmeesters te zien. Het keuren van zilver was lange tijd in handen van goud- en zilversmeden. Bij het schilderij “De Goudweger”van Salomon Koninck (1654) was in de vitrine een echt goudweegschaaltje en gewichtdoosje uit onze collectie te zien, vergelijkbaar met wat op het schilderij afgebeeld is.

Hansje in de kelder

Op dit stilleven van Peter Willebeeck staan een verguld zilveren bokaal, een zilveren zoutvat, een zilveren horloge en een omgevallen ‘Hansje in de kelder’ te pronken. Een echte ‘Hansje in de kelder’ staat centraal in de tentoonstelling, een gebruikelijk geschenk in de 17e eeuw aan aanstaande moeders. In een prachtig filmpje wordt uitgelegd waar de naam Hansje in de kelder vandaan komt en getoond hoe Hansje tevoorschijn komt bij het vullen van de drinkschaal.

Jan Steen

Soo gewonne, soo verteert

Deze op het eerste gezicht huiselijke scène van Jan Steen bevat een uitgesproken moralistische boodschap. Op het schildje op de schoorsteen staat het spreekwoord: 'Soo gewonne, soo verteert', dat wil zeggen: snel verdiend, snel uitgegeven. Het is een waarschuwing tegen het kansspel trik trak, dat in de achterkamer wordt gespeeld.

Collectie van Waarborg voor Goud en Zilver

Op de eerste verdieping van ons museum is een selectie van de collectie van de Waarborg voor Goud en Zilver te zien. Een groepsportret van de overlieden van het zilversmidgilde - van Jurriaen Pool - toont de keurmeesters van vóór de tijd van de Waarborg.